Mỹ tuyên bố bảo vệ Nhật ở biển Hoa Đông, Trung Quốc phản ứng

"Tôi muốn chắc chắn rằng Điều 5 trong Hiệp ước Phòng thủ Chung thực tế được hiểu như cách đây một hay 5 năm và nó sẽ có hiệu lực trong một năm, 10 năm tới, kể từ bây giờ", Guardian dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cho biết

Bộ trưởng Mattis nói điều này với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vào tối qua, nhân chuyến thăm hai ngày tới Tokyo.

Tướng Mattis tuyên bố chuỗi đảo không người ở Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) hiện do Nhật quản lý, nằm trong phạm vi hiệp ước an ninh Nhật - Mỹ. Washington có nghĩa vụ bảo vệ tất cả khu vực thuộc sự quản lý của Tokyo.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm nay kêu gọi Mỹ ngừng đưa ra "các tuyên bố sai lầm" về chuỗi đảo nói trên ở biển Hoa Đông. Bộ này kêu gọi Mỹ nên tránh làm phức tạp tình hình và "mang lại bất ổn trong khu vực".

"Tôi muốn không có sự hiểu lầm nào về quá trình chuyển giao quyền lực ở Washington. Chúng tôi chắc chắn 100% sẽ sát cánh cùng Nhật Bản", ông Mattis khẳng định.

Tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đồng thời nhấn mạnh với người đồng cấp Nhật Tomomi Inada rằng liên minh hai nước là "hòn đá tảng" trong ổn định khu vực.

Ông Mattis bên cạnh đó cũng đưa ra cam kết Mỹ đứng về phía các đồng minh trong chuyến thăm Hàn Quốc.

Quyết định chọn Nhật Bản và Hàn Quốc là các điểm đến trong chuyến công du đầu tiên của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ được đánh giá như nỗ lực xoa dịu tình hình.

Ông Donald Trump năm ngoái tuyên bố Mỹ có thể thu gọn đáng kể sự hiện diện quân sự ở châu Á bất chấp những mối lo ngại ngày càng tăng trước việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo ở Biển Đông và vấn đề hạt nhân, chương trình tên lửa đạn đạo Triều Tiên.

Trái ngược với ngôn từ thường được các quan chức cấp cao trong chính quyền Trump sử dụng, Mattis nói ông thấy Mỹ "không cần thiết" phải có hành động quân sự ở Biển Đông, song ông lặp lại rằng tự do hàng hải trong chiến lược và thương mại đường biển là "tuyệt đối".

Mỹ hiện có 28.500 lính ở Hàn Quốc và 47.000 lính ở Nhật Bản, hầu hết đóng tại các đảo phía nam của Okinawa, nơi ông Mattis từng phục vụ với tư cách sĩ quan hải quân đầu những năm 1970.